گیاه افتیمون

نام علمی : Cuscuta Epithymum

آفتیمون گیاهی سرخ رنگ است و در بهار می‌روید؛ شاخ و برگ‌های باریکی دارد و از خانواده انگل‌هاست که به دور گیاهان می‌پیچد و رنگ تخم آن سرخ مایل به زرد است که ریشه‌اش به رنگ هویج یا زردک است.

این گیاه که به زبان هندی اکاس بیل نامیده می شود گیاهی است از تیره پیچک صحرائی علفی و یکساله و دارای ساقه های ظریف و باریک است که قابلیت انعطاف داشته و رنگ ساقه تقریبا کرم مایل به قرمز است این گیاه بصورت انگل بر روی گیاهان بسر میبرد و بر آن ها میپیچد و انواع مختلفی دارد که بعضی دارای گلهای سفید و بعضی زرد و بعضی دارای گل قرمز می باشند.

این گیاه در بسیاری از نقاط روی زمین موجود است و در دامنه کوه ها تا ارتفاع دو هزار متری نیز مشاهده می گردد. اطباء قدیم از این گیاه برای معالجه مرض اسکوربوت استفاده میکرده اند دانه آن از دانه خردل ریزتر و قرمز مایل به زرد است طعم این گیاه تلخ و تند است.

خواص دارویی گیاه افتیمون:

۱. طبع آن گرم و خشک است.

۲. این گیاه پیچیده و انگلی است بدون کلروفیل برگ‌های آن بسیار ریز است که مشاهده نمی‌شود و ساقه‌های آن مکنده است که روی بدنه گیاهان دیگر مستقر است و خاصیت آن بیشتر بستگی به نوع گیاهی دارد که اطراف آن پیچیده است.

۳. مسهل سودا و بلغم است ۱۴ گرم گیاه را سائیده سپس با کمی عسل و نمک مخلوط کرده میل شود.

۴. برای بیماری‌های عصبی، جنون، مالیخولیا، سردرد، کابوس مفید می‌باشد.

۵. دردهای مفاصل و لقوه و سرطان را درمان می‌کند.

۶. برای رفع سردردهای سوداوی ۵ گرم از این گیاه را در۲۰۰ سی‌سی شیر جوشیده شده خیسانده صاف نموده با کمی سکنجبین مخلوط نموده میل شود.

۷. نوع خاکستری رنگ آن دارای پتاسیم زیاد است.

۸. تصفیه کننده خون است.

۹. تقویت کننده کبد است.

۱۰. برای کسانی که انزال زودرس دارند مفید می‌باشد.

۱۱. برای درمان هراس، مالیخولیا و تشنج عصبی ۸ گرم افتیمون با ۶۰ گرم سکنجبین و یک لیوان شیر میل شود.

۱۲. مبتلایان به لرزش عصبی به خاطر مصرف مشروبات الکلی روزی سه گرم در ۲۰۰ سی‌سی آب دم‌کرده به مدت ۴۰ روز میل کنند به جای قند از مویز استفاده شود.

۱۳. برای رفع سردرد، افتیمون را جوشانده در بینی بچکانید و کمی میل شود.

۱۴. برای رفع رطوبت‌های حبس شده در معده افتیمون، آریغون، آمله مقشر از هر کدام ۱۰ گرم، نبات ۲۰ گرم سائیده هر صبح ناشتا یک قاشق مرباخوری میل شود.

۱۵. شربت افتیمون برای امراض سودا نافع است، ۳۰ گرم افتیمون در ۲۰۰ سی‌سی آب کمی جوشانده سپس صاف نموده با عسل مخلوط کرده هر صبح ۲ قاشق میل کنند.

دم کرده افتیمون:

این دم کرده، تحلیل برنده ورمها، لطیف کننده، بازکننده انسداد و مفرح قلب ، جهت بیماریهای مغز و اعصاب مانند سردرد، تشنج، افسردگی، کاووس و وسواس و بیماریهای مفاصل مفید است. به تنهایی مسهل بلغم و سودا و با بنفشه مسهل صفرا می باشد.

از آنجاییکه بسیار لطیف و ضعیف هست جوشاندن و کوبیدن آن سبب از بین رفتن خاصیت آن می شود. هنگام مصرف نباید آنرا نرم کوبید و یا زیاد جوشاند بلکه باید با شعله غیر مستقیم و خیلی آهسته و طولانی مدت دم بکنید. مصرف زیاد آن برای گرم مزاجان مضر هست.

مضرات دارویی گیاه افتیمون:

عوارض جانبی: مصرف مداوم سبب افسردگی می شود.

مصرف در بارداری و شیردهی: ممنوع است.

موارد منع مصرف: بارداری و شیردهی، اطفال .

اسفند

نام علمی : Peganum harmala

اِسپَند، سپند یا اسفند گیاهی چندساله یا پایا از تیره نیتراریاسه (Nitrariaceae) است.

اسپند گیاهی است دارای ارتفاعی بطول حدود ۳۰ تا ۵۰ سانتی متر. ظاهر آن بوته مانند، دارای برگ‌های سبز با تقسیمات باریک و دراز و نامنظم است. گل‌های آن درشت و دارای کاسبرگ نازک و گلبرگ بزرگ برنگ سفید مایل به سبز، میوه آن پوشینه و حاوی دانه‌های متعدد برنگ سیاه است.

از دانه های اسپند هزاران سال است که در بسیاری مراسم آیینی و معنوی فرهنگ های مختلف دنیا، به خصوص در فرهنگ های باستانی خاورمیانه استفاده می شود. اهمیت و تقدس اسپند در طول تاریخ به قدری زیاد است که برخی از تاریخ دانان بر این باورند که گیاه اسطوره ای - باستانی هوم ( سانسکریت: soma، گیاهی بسیار مقدس ملقب به گیاه خدایان که هم در اوستای زرتشت و هم در متون مقدس ریگ‌ودا آیین هندو به آن اشاره شده ولی هویت واقعی آن در طول تاریخ فراموش شده است) همان اسپند است.

گل ها و مخصوصا دانه های اسپند سرشار از آلکالوئید های گروه بتا-کربولین است که همگی بازدارنده‌های مونوآمین اکسیداز هستند؛ به همین دلیل خوردن جوشانده ی اسپند در اندازه های کم (۱ الی ۳ گرم) خواص ضدافسردگی و آرام بخش و در اندازه های زیاد (۳ الی ۱۵ گرم) خواص روان گردان دارد. اما به دلیل از کار افتادن آنزیم مونوآمین اکسیداز درون کبد توسط آلکالوئیدهای اسپند، تیرامین موجود در بساری مواد غذایی (الکل، پنیر، سوسیس و کالباس و اکثر محصولات پروتئینی و لبنی، میوه جات و غذاهای مانده و ...) که در حالت معمول توسط این آنزیم شکسته می شود، می تواند باعث ایجاد فشار خون و ضربان قلب بسیار شدید، سردرد های شدید، شوک، تشنج و در صورت عدم درمان سریع- حتی مرگ شود. لذا از حداقل ۴۸ ساعت قبل تا ۴۸ ساعت بعد، باید از مصرف هرگونه خوراکی حاوی تیرامین به شدت خودداری کرد. برخی از دیگر تداخلات به شدت خطرناک و مرگ‌آور که مصرفشان باید حداقل از ۲ هفته قبل قطع شود: اکثر قرص های ضد افسردگی از جمله بازدارنده‌های بازجذب سروتونین مانند سیتالوپرام، آمفتامین‌ها از جمله اکستازی و مت‌آمفتامین(شیشه)، کوکائین، مورفین.

استفاده‌ی تاریخی :

در ترکیه کپسول های خشک شده ی اسپند را برای محافظت از چشم بد در خانه ها و داخل ماشین‌ها آویزان می‌کنند. در مراکش برای محافظت در برابر جن به شدت رواج دارد. در سوریه، عراق، عربستان سعودی، اردن و بسیاری کشورهای عرب زبان دیگر، مانند ایران دانه های خشک اسپند را برای محافظت از چشم و نظر غریبه ها در آتش می ریزند و با خواندن دعای خاصی که در هر فرهنگی متفاوت است، دود آن را به سمت خود و اطرافیان و اطراف محل فوت می کنند. این آیین توسط پیروان مذاهب مختلف از جمله اسلام، زرتشت، مسیحیت، یهودیت و هندوئیسم اجرا می شود. در بعضی از نسخه های دعاهایی که در حین این مراسم خوانده می شود، نام یک پادشاه باستانی زرتشتی به نام نقشابند برده می شود که گفته می شود او اولین بار این دعا را از پنج فرشته‌ی نگهبان به نام یزد‌ها دریافت کرده است. رسم سوزاندن اسپند در آتش برای دود تطهیر دهنده‌اش تا قسمت هندی کشمیر هم نفوذ کرده است و در آنجا در مراسم عروسی وداها برای دور کردن تاریکی از زندگی جدید عروس و داماد آن را می سوزانند.

در ایران و ترکیه از اسپند رنگی قرمز تهیه می کردند که به قرمز ایران معروف بود و از آن برای رنگ کردن پشم و تولید قالی و فرش استفاده می کردند. درواقع چیزی که این رنگ قرمز در جوشانده‌ی اسپند را به وجود می آورد، همان آلکالوئیدهایی هستند که خواص روان گردان اسپند را به آن می دهند، و برای به دست آمدن چنین رنگ غلیظی که برای رنگ کردن پشم مناسب باشد، درصد بسیار بالایی از آلکالوئید حل شده لازم است؛ در چنین غلظت بالایی این آلکالوئیدها می توانند از راه تماس با پوست وارد بدن شده و تاثیرات روان گردان بگذارند. از آنجایی که قالی بافان قدیم مدام با این رنگ ها به طور مستقیم تماس داشته اند، بسیاری از تاریخ دانان اعتقاد دارند که داستان های مربوط به قالیچه های پرنده، و همچنین طرح و نقش های هندسی روی فرش های ایرانی، هردو نتیجه ی تاثیرات آلکالوئیدهای درون رنگ های گرفته شده از اسپند بر روی قالی بافان هستند.

خواص دارویی :

آنزیم مونوآمین اکسیداز در بدن وظیفه هضم و شکستن بسیاری از مولکول های طبیعی مصرفی انسان را دارد؛ یک دسته ی مهم از این مولکول های طبیعی، ایندول آلکالوئیدها هستند که اکثرا روان گردان های قوی محسوب می شوند. آلکالوییدهای بتاکاربولین درون اسفند با مهار کردن آنزیم مونوآمین اکسیداز باعث می شوند تا مولکولی به شدت روان گردان اما غیرفعال مانند دی‌متیل‌تریپتامین که در حالت عادی در صورت مصرف کاملا توسط مونوآمین اکسیداز شکسته می شود، اکنون بتواند بدون دردسر از کبد عبور کرده و وارد مغز شود و تاثیرات روان گردان خود را بگذارد (رجوع کنید به آیاهواسکا). اسپند همچنین باعث طولانی تر شدن و شدیدتر شدن تاثیرات باقی آلکالوییدهای فعال مانند سیلوسایبین و ال‌اس‌دی نیز می شود.

در طب سنتی از عصاره‌های گیاهی اسپند جهت افزایش ترشح شیر، دفع ترشح شیر، دفع کرم‌های روده، درمان روماتیسم، افزایش قدرت جنسی و نیز به عنوان یک مسکن جهت رفع درد معده بکار می‌رفت.

بو دادن دانه‌های اسفند در نزد برخی جهت جلوگیری از چشم زخم موثر دانسته شده است.

در تحقیقات آزمایشگاهی که از عصاره اسپند جهت از بین بردن میکروب‌ها استفاده شده‌است. عصاره‌های حاصل از کالوس خواص ضد میکروبی در برابر میکروب‌هایی نظیر استافیلوکوکوس اورئوس، اشریشیا کولی و کاندیداآلبیکانس را نشان داده‌است.

به تازگی آلکالویید های بتاکاربولین موجود در گیاه و دانه های اسپند بدلیل خاصیت ضد تومور (ضد سرطان) آن مورد توجه قرار گرفته اند. برای تولید کالوس از جدا کشت‌های اسپند معمولاً یک محیط پایه MS که حاوی هورمون KIN، باشد کافی است، اما همراه کردن یک هورمون اکسینی نظیر ۴-D و ۲ و NAA با هورمون KIN باعث افزایش تولید کالوس می‌گردد. تاکنون هیچ تحقیقی بروی سیستم باززایی نوساقه و ریشه در گیاه اسپند صورت نگرفته‌است.

دراین تحقیق بمنظور باززایی گیاه اسپند جهت بررسی ارتباط بین مراحل مختلف تمایز و تولید آلکالوئیدها از جدا کشت‌های مختلف نهال اسپند و نیز محیط کشت حاوی هورمون BA,KIN و ویتامین تیامین تشخیص داده شد. علاوه بر آن از نظر وجود آلکالوئیدها، کالوس‌های تیره و آبدار نسبت به کالوس‌های سبز و شفاف بیشترین آلکالوئیدها را دارا بودند. همچنین نوساقه‌ها و کالوس مولد ریشه نیز دارای آلکالوئیدهای هارمالا بودند. دانه اسفند دارای آلکالوئیدهایی به نام (هارمالین، هارمین، هارمالول) است .

 

Baneer

کانال ارتباطی در تلگرام ، با ما همراه باشید 

https://telegram.me/healin